مشاوره تحصیلی
مشاوره تحصیلی
یکی از حوزه‌های مشاوره‌ای و درمانی در علم روانشناسی، مسئله تحصیل و یادگیری است. فرد در دوران دانش‌آموزی و دانشجویی یا در هر دوره و هر سنی که مشغول به تحصیل است، گاهی با چالش‌هایی در زمینه یادگیری، اُفت تحصیلی، تقلیل حافظه، استرس، اضطراب، عدم اعتمادبه‌نفس، عدم توانایی در انتخاب درست و موارد دیگر روبرو می‌شود.
در این زمان، فرد تنها به یک مشاور که به او بگوید این درس را بخوان یا بهتر است این رشته را برای موفقیت انتخاب کنی، نیاز ندارد. بلکه وی باید از نظر ذهنی و روانی نیز روانکاوی شود تا این چالش موقت یا حتی طولانی‌مدت را پشت سر بگذارد. مشاوره تحصیلی در این جا، همان «روانشناسی تحصیلی» است که در این بُرهه می‌تواند با تمرکز بر جنبه‌های روانشناختی فرد، مسیر تحصیل و یادگیری وی را تغییر داده و به موفقیت نزدیک کند.
کلینیک روانشناسی صدرا نیز با کمک مشاوران متخصص خود خدمت مشاوره تحصیلی را به دانش‌آموزان، دانشجویان و هر فردی در هر سنی که با اُفت تحصیلی و اختلال در یادگیری، تمرکز و حافظه در دوران تحصیل روبرو است را ارائه می‌دهد.
مشاوره تحصیلی (Educational Counseling)، شاخه‌ای از علم روانشناسی است و فقط به انتخاب رشته و برنامه‌ریزی تحصیلی محدود نمی‌شود و بلکه فراتر از آن، مسائل روانشناختی نقش اساسی را در این زمینه مشاوره‌ای دارد. مشاوره تحصیلی، در واقع یک فرآیند روانشناختی حمایتی آموزشی است که توسط یک روانشناس تحصیلی در زمینه‌های روانکاوی، آموزش و یادگیری انجام می‌شود. هدف از مشاوره تحصیلی بهبود فرآیند و مهارت یادگیری، تقویت حافظه، شناسایی و درمان دلایل اُفت تحصیلی و دیگر مشکلات ذهنی و روانی افراد در تمامی سنین به ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان است.
توجه داشته باشید که در این جا وقتی از مشاوره تحصیلی صحبت می‌کنیم، منظور «روانشناسی تحصیلی» است. این خدمت متفاوت با مشاوره آکادمیک (Academic advising) است که بر روی موضوعاتی همچون تعیین برنامه درسی و انتخاب رشته تمرکز دارد.
مشاور تحصیلی، یک مشاور روانشناس است که در حوزه تحصیل و یادگیری فردی و جمعی دانش و تجربه دارد. مشاور تحصیل، با استفاده از دانش خود در زمینه‌های مختلف روانشناسی مثل رشد شناختی، انگیزش، هیجان و یادگیری به دنبال پاسخ به سوالاتی مانند چگونه افراد یاد می‌گیرند؟ چه عواملی بر یادگیری افراد تاثیر می‌گذارند؟، چگونه می‌توان فرآیند یادگیری را بهبود بخشید؟ و غیره هستند.
مشاوران تحصیلی در موقعیت‌های مختلفی همچون مشاوره خصوصی، دانشگاه‌ها، مدارس، مراکز آموزشی و کمک آموزشی، مراکز شغلی و دفاتر مشاوره روانشناسی فعالیت دارند. حوزه فعالیت روانشناس تحصیلی عموماً در موارد پایه‌ای زیر خلاصه می‌شود:
- تحقیقات در مورد زمینه‌های مختلف روانشناسی تحصیلی
- طراحی و تدوین بهترین راهکارهای تقویت یادگیری
- ارائه مشاوره به دانش‌آموزان، دانشجویان و والدین
- ارزیابی و تشخیص مشکلات یادگیری
- ارائه خدمات درمانی به افرادی دارای مشکلات یادگیری و سلامت روان
مشاوره تحصیلی چه کمکی می‌کند و برای چه کسانی مناسب است؟
مشاوره تحصیلی، به افرادی که در طول تحصیل و فرآیند یادگیری و مطالعه خود با مشکلات زیر روبرو هستند کمک می‌کند:
- اُفت تحصیلی
- عدم تمرکز
- عدم اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس
- اختلال در یادگیری
- اضطراب، استرس و افسردگی
- اختلال در حافظه
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری و حل مسئله
- و…
در مشاوره تحصیلی به مراجع کمک می‌شود تا قدرت حافظه و مهارتهای مدیریت استرس و دیگر رفتارها و احساسات چالش‌برانگیز خود را یاد بگیرند و ارتقا دهند. در این نوع مشاوره، با استفاده از رویکردهای روانکاوی به مراجع کمک می‌شود تا تکنیک‌های رشد یادگیری، شخصیتی و سلامت روان را یاد بگیرد و در مسیر تحصیل خود بکار بندد. روانشناسی تحصیلی برای همه افرادی که در حال تحصیل یا یادگیری در مراکز آموزشی و شغلی هستند، مناسب خواهد بود؛ اما در کل، گروه هدف این نوع مشاوره دانش‌آموزان و دانشجویان هستند. برخی از مزایای مشاوره تحصیلی عبارتند از:
- بهبود و تقویت فرآیند یادگیری و آموزش
- آموزش و ارتقای مهارتهای یادگیری
- افزایش انگیزه و علاقه به یادگیری
- استعدادیابی و سنجش شخصیت
- آموزش تکنیک‌های تقویت حافظه
- کاهش اضطراب و استرس
- کمک به افزایش تمرکز و بهره‌وری
- شناسایی و حل مشکلات و اختلالات یادگیری
- کمک به فرد برای رسیدن به پتانسیل کامل در زمینه یادگیری و تحصیل
- ارتقای اعتمادبه‌نفس و انگیزه تحصیلی
- مدیریت زمان
- یادگیری مهارتهای حل مسئله و تصمیم گیری
- افزایش رضایت از زندگی
- پیشرفت تحصیلی و شغلی
یادگیری و تقویت مهارتهای ارتباطی دوستانه و خانوادگی
فرآیند خدمت مشاوره تحصیلی در کلینیک صدرا چگونه است؟
فرآیند مشاوره تحصیلی در کلینیک صدرا، بر جنبه‌های روانشناسی تحصیلی تمرکز دارد و موضوعاتی مثل کمک به انتخاب رشته و برنامه‌ریزی درسی ارائه نمی‌شود. همچنین، این خدمت توسط مشاوران تحصیلی با تجربه و متخصص در حوزه روانشناسی تحصیل و با استفاده از رویکردهایی همچون رویکرد درمانی شناختی رفتاری (CBT) یا مراجع محور با توجه به نیاز مراجع انجام می‌شود. تعداد جلسات با توجه به نیازسنجی مشاور و نوع و شدت نیاز مراجع تعیین و در تمامی مراحل درمان، ارزیابی دقیق و منظمی از پیشرفت فرد در پروسه درمانی صورت می‌گیرد.
مراحل فرآیند مشاوره تحصیلی در کلینیک روانشناسی صدرا به شکل زیر است:
۱. گرفتن نوبت و مصاحبه بالینی
شما می‌توانید به صورت حضوری، تلفنی یا فضای چت اقدام به گرفتن نوبت کنید. معمولاً از همین طریق مصاحبه اولیه یا همان مصاحبه بالینی صورت می‌گیرد و با توجه به شرح حال مراجع و سوالات مشاور ما، نیازسنجی لازم انجام می‌شود و بر اساس آن کلینیک بهترین و مناسب‌ترین مشاور یا درمان‌گر را برای شروع جلسات به شما پیشنهاد می‌دهد. مصاحبه بالینی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می‌برد و هزینه آن رایگان است.
۲. شروع جلسات مشاوره و درمان
در جلسه اول، مشاور تحصیلی در مورد رویکرد درمانی تعیین شده و چالش‌های تحصیلی و یادگیری مراجع با وی بحث و گفتگو می‌کند. در پایان جلسه یک توافق ضمنی بین مراجع و مشاور منعقد می‌شود و در صورت رضایت طرفین، جلسات مشاوره ادامه پیدا می‌کند.
۳. ادامه جلسات مشاوره
در صورت توافق زوجین و تراپیست برای ادامه جلسات مشاوره، ساعت و روزهای جلسات تعیین می‌شود. جلسات مشاوره تحصیل معمولاً ۱ روز در هفته و به صلاحدید تراپیست و شرایط فرد ممکن است به صورت آنلاین نیز برگزار شود. زمان جلسات نیز معمولاً بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه است.
۴. پایان جلسات مشاوره
در تمام طول مسیر، با دقت و به صورت منظم وضعیت پیشرفت درمان بررسی و ارزیابی می‌شود. در پایان نیز با توجه به روند جلسات مشاوره تحصیلی، جمع‌بندی انجام شده و مشخص می‌شود که پروسه درمان ادامه‌دار باشد یا با بهبود وضعیت مراجع پایان یابد.
برای آشنایی با قوانین، مقررات و شرایط اتاق درمان می‌توانید به این صفحه اصلی خدمات مشاوره و روانشناسی مراجعه کنید.
سوالات متداول
منظور از مشاوره تحصیلی چیست؟
مشاوره تحصیلی، شاخه‌ای از علم روانشناسی است و فقط به انتخاب رشته و برنامه‌ریزی تحصیلی محدود نمی‌شود. مسائل روانشناختی نیز نقش اساسی در این زمینه مشاوره‌ای دارد و در واقع یک فرآیند روانشناختی حمایتی آموزشی است که توسط یک روانشناس تحصیلی در زمینه‌های روانکاوی، آموزش و یادگیری انجام می‌شود.
مشاوره تحصیلی برای چه مشکلاتی مفید است؟
مشاوره تحصیلی، به افرادی که در طول تحصیل و فرآیند یادگیری و مطالعه خود با مشکلات زیر روبرو هستند کمک می‌کند:
- اُفت تحصیلی
- عدم تمرکز
- عدم اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس
- اختلال در یادگیری
- اضطراب، استرس و افسردگی
- اختلال در حافظه
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری و حل مسئله
- و…
در جلسات مشاوره تحصیلی چه اتفاقی می‌افتد؟
در مشاوره تحصیلی به مراجع کمک می‌شود تا قدرت حافظه و مهارتهای مدیریت استرس و دیگر رفتارها و احساسات چالش‌برانگیز خود را یاد بگیرد و ارتقا دهد. در این جلسات، مشاور تحصیلی با استفاده از رویکردهای روانکاوی به مراجع کمک می‌کند تا تکنیک‌های رشد یادگیری، شخصیتی و سلامت روان را یاد بگیرد و در مسیر تحصیل خود بکار بندد.
در مشاوره تحصیلی کلینیک صدرا کمک به برنامه ریزی درسی و انتخاب رشته نیز انجام می‌شود؟
خیر؛ در کلینیک صدرا مشاوره تحصیلی بر جنبه‌های روانشناسی فردی و یادگیری و مشکلات مربوطه تمرکز دارد؛ تمرکز بر مشکلاتی مثل اُفت تحصیلی، اختلال در یادگیری، عدم تمرکز، عدم اعتمادبه‌نفس، اضطراب و استرس‌های زمان امتحان و موارد مشابه.